BEBEK SARILIĞI- FİZYOLOJİK SARILIK- YENİ DOĞAN SARILIĞI
Doğumu takip eden günlerde bir çok bebek sarı ile turuncu arası bir renk alır. Bu bilinen ve beklenen bir olaydır. Bebekdoğarken beraberinde alyuvarlarla gelir, alyuvarlar kanın içindeki oksijeni akciğerlere taşırlar. Çocuk nefes alıp akciğeriaçılınca, kan devrana başlar. Bu sırada alyuvarların bir bölümü yok olur.
Yok olan alyuvarlar bebeğin karaciğeri vedalağı tarafından imha edilir. Ama bazı bebekler bu kadar çok işe yaramaz, hücreyi yok edemez. Bu karaciğerin tamoluşmamasından kaynaklanır. Bu artıklar kanda birikir ve bebek sarılığına yol açarlar.
Bu hastalığın kısa sürede iyileşmesinde ışığın büyük önemi vardır. Bu yüzden sarılık olan bebekler beyaz veya maviışığın altına koyulurlar.
Bazen de sarılık çocuğun karaciğerinden kaynaklanır. Karaciğer görevini yapar fakat safra kesesi karaciğerden gelen bumaddeleri bağırsaklara ulaştıramaz. Bu yüzden de bebeğin kakası çok renksiz olur.
Hafif fizyolojik sarılık genellikle tedaviye ihtiyaç duymaz. Daha ağır olgularda ultraviyole ışığın kullanıldığı fototerapiyleetkili biçimde iyileştirilebilir. Tedavi sırasında bebekler çıplaktır ve gözleri ultraviyole ışıktan zarar görmemesi içinkapatılır.
Ayrıca deriden çok fazla miktarda su kaybı olduğu için bebeğe dışardan sıvı verilir ve beslenmesi bebek odasıylasınırlandırılır.
ANNE SÜTÜ SARILIĞI
Bir bebeğin doğumundan sonraki ilk haftadan sonra sarılık olmasının nedeni anne sütü (her ne kadar böyle birdurum anne sütüyle beslenen ve normal zamanında doğmuş 200 bebekten 1’inde meydana geliyorsa da ) ya da kan vekaraciğer hastalıklarından olabilir.
Kan bilirubin düzeyleri meme emziren bebeklerde biberonla beslenen bebeklere kıyasla genelde daha yüksektirve uzun süre (altı hafta kadar) yüksek kalabilir. Bunun abartılı fizyolojik sarılık olduğu ve tıbbi açıdan önemli olmadığıdüşünülmektedir. Emzirmeye devam edilmesi önerilir.Emzirmeyi kesmek ve şekerli su vermek bilirubin düzeyleriniazaltmaktan çok arttırır ve süt üretimini de olumsuz etkiler.
Gerçek anne sütü kaynaklı sarılık, bebeğin yaşamının ilk haftasının sonunda bilirubin düzeyleri hızla arttığındaveya patolojik sarılığın diğer nedenleri dışlandığında akla gelmelidir.
Anne sütü sarığının nedeni bilinmemektedir. Sorumlu etkenin anne sütünde bulunan bir madde olduğudüşünüldüğünden bu tip sarılığa anne sütü sarılığı adı verilmiştir.
Tanı, yaklaşık 36 saat süreyle anne sütü yerine mama verildiğinde bilirubin düzeylerinde görülen şaşırtıcıdüşüş ile koyulur (bu süre içinde anne memelerindeki sütü besleme zamanlarında toplamaya ve süt rezervinidoldurmaya devam eder).
Emzirmeye başlanıldığında bilirubin düzeyleri yeniden artar, fakat önceki düzeye kadar artmaz. Birkaç haftaiçinde bu durum düzelir.
NOT: Anne sütü sarılığı olan bebeklerin bazılarında yaşamın ilk 3 gününde de yüksek bilirubin düzeyleri görülür(erken tip)
Bilirubin düzeyinin 4. günden başlayarak giderek arttığı ve 10-15. günlerde 10-20 mg/dl ye ulaştığı tipe de geçtip anne-sütü sarılığı adı verilir.
