Yeni doğan bebekte cilt renginin ve göz altlarının sarı renk alması haline yeni doğan sarılığı diyoruz. Yeni doğan sarılığına neden olan madde dürbülen bir madde dürbülen bu madde kırmızı kan hücrelerinin yıkımına bağlı olarak oluşur. Bilirübin denen madde karaciğer tarafından metopolizma edilp bağırsağa gönderilir, karaciğerde metobolizma edilmesinin azzalmasına veya bagırsak emiliminde artmaya bağlı olarak bebeklerde sarılık ortaya çıkabilir. Sarılık ilk 24 saat içinde ortaya çıkarsa patolojik sarılık adını alıyor 24 saatten sonra yani 2. günden sonra ortaya çıkan sarılık daha çok fizyolojik sarılık adını alıyor. Patolojik sarılıklar hangi durumlarda oluyor?
Patolojik sarılıklar daha çok bebeklerin kilo alamamasına bağlı olabiliyor ve yüzde 5-10 bebekte görülebiliyor. Bir hekime baş vurulduğu zaman bir kontrol sırasında kilo alımında azalmayı hekim zaten fark ediyor. Yüzde 10 dan fazla kilo kaybı varsa yeni doğan sarılığı zaten belirgin bir hal alıyor. Sarılığın belirgin hal alması demek bilirübin denen maddenin kanda miktarının 5 mgr ve üzerinde olması demektir.
Kilo alımının azlığına veya kilo kaybına bağlı olan sarılıkta bebeği sık sık emzirirsek veya sık sık beslersek bunu çok rahatlıkla çözebiliyoruz. Fizyolojik sarılık zaten 2. günde başlayıp 4. 5. günde kendi kendine geçen bir sarılıktır. Bu sarılıkta herhangibi bir tedaviye ihtiyaç duymuyoruz. Patolojik sarılık dönemi için bazı kriterlere uyulması lazım. İlk 24 saat te ortaya çıkan sarılıklar patolojik sarılık olarak adlandırılıyor. Bilirübin miktarının 5 mgr bölü desilitrenin üzerine artışı yine patolojik sarılık olarak adlandırılıyor. Aynı zamanda yeni doğan bebekte zamanında doğan bebekte 15 bin desilitre üstünde preterm bebekte ise 16 bin desilitre ve üstünde ki bilirübin değerinin olması patolojik sarılık olarak adlandırılır.
Patolojik sarılığın sebepleri nelerdir?
En çok karşılaşılan sık sebepler anne sütü sarılığı, AB uygunsuzluğu ve rh uyğunsuzluğuna bağlı sarılıklardır. En sık rastlanan rh uygunsuzluğu ve AB uygunsuzluğuna da deyinmek gerekirse bunda anne kan grubu rh negatif çocuk kan grubu rh pozitif oluyor. Etkilenmiş bebekte doğum sonrası ilk 24 saatinde eritrositler hızla yıkılıyor ve madde artıyor vücütta bu yeni doğanda karaciğer olgunlaşması eksik olduğu için bu dökülen madde bağırsaklara geçemiyor ve emilim azalıyor kanda miktarı yükseliyor eğer 20 bin mgr desilitrenin üstünde olursa bu bizim için önemli. Bunun tedavisinde ise mutlaka ve mutlaka mavi ışık diye adlandırılan fototerapi uygulaması yapılıyor. Bazı çocuklarda doğumun ilk saatlerinde çok çabuk ve hızlı etkilenme olduğu için kan değişimi yapılabiliyor bu kan değişimi de uygulamalardan bir tanesidir.
Bebeklerde sarılık nedir? fizyolojik sarılık ile patalojik sarılık arasındaki farklar nelerdir?
Yenidoğanlarda görülen sarılığın en sık nedeni fizyolojik sarılıktır.Tüm yeni doğanlarda plazma bilirubin düzeyleri erişkinlerden daha yüksektir ve yeni doğanların % 50’si hayatınilk beş gününde klinik olarak sarılıklıdır. Sarılığın bir çok nedeni olabilir.
Normal yeni doğanlarda bilirubin %4-5 mg civarındadır. 48. saatte % 10 mg’a kadar çıkabilir, ancak 7-10 gündenormal düzeylere iner. Yeni doğanların %5 ‘inde serbest bilirubin düzeyleri %15 mg’ı aşabilir.
Serum albumini; %20-25 mg’a kadar artan bilirubin düzeylerini bağlayabilir. Ancak bu aşıldığında,serbest bilirubin kolayca beyine geçer ve bazal ganglionlara yerleşerek kerni ikterus tablosuna neden olur.
Patolojik sarılık çok daha az sıklıkla görülmektedir. Çeşitli nedenlere bağlı olabilir .Bunlardan bazıları :
- Kan grubu uyuşmazlığı-Rh uyuşmazlığı
- Tıkayıcı sarılık
- Intrauterin veya yeni doğan enfeksiyonları (viral hepatit vs.)
- Kalıtsal karaciğer enfeksiyonları
Yenidoğan bebeklerde sarılık videolar
Fizyolojik ve patolojik sarılık arasındaki farklar:
- Fizyolojik sarılıkta sararma bebeğin yaşamının ikinci veya üçüncü gününde başlar. Prematüre bebeklerde ise sararma daha geç başlar (genellikle üçüncü veya dördüncü günde)
- Patolojik sarılık ise genellikle ilk 24 saatte ortaya çıkar ya da çok daha geç başlayabilir.
- Fizyolojik sarılık bebek bir haftalık ya da 10 günlük olduğunda azalır. Prematüre bebeklerde ise daha uzun (15 gün sürer.)
- Patolojik sarılık daha uzun sürer.
- Fizyolojik sarılıkta bilirubin değeri 12mg ‘dan azdır. Prematürelerde ise 15mg’dan azdır.
- Patolojik sarılıkta ise bilirubin değeri daha yüksektir.
