Yeni Doğanda Kafatası Sorunları

Bıngıldaklar Nedir, Ne Zaman Kapanırlar?

Bıngıldaklar kafatasımızı oluşturan kemiklerin arasında kalan boşluklara verilen isimdir. Bu boşluklar kemikleri birbirine bağlayan bağ dokusuyla kapalıdır. Biri önde biri arkada olmak üzere ikisi diğer bıngıldaklardan daha büyüktür. Arka bıngıldak küçük olduğundan fark edilmeyebilir. Bebek dördüncü ayına girmeden arka bıngıldak tamamen kapanır, daha büyük olan ön bıngıldak ise genellikle 12-18 ay arasında kapanır. Bıngıldağın çok erken kapanması beyinin büyümesini engelleyebileceğinden, çok geç kapanması da bazı hastalıklarla beraber görülebileceğinden önem taşır.

Makrosefali (Kafa Çevresi Büyüklüğü)

Aylık ölçümlerde kafa çevresi diğer çocukların standartlarına göre %90 dilimi geçiyorsa, kafa çevresinin büyük olduğu anlamına gelir. Ailede kafa çevresi büyüklüğü olan bireyler olabileceğinden özellikle anne ve babanın da baş çevreleri kontrol edilmelidir. Eğer çocuk sağlıklı büyüyorsa ve ailede kafa çevresi normalden büyük kişiler varsa kafa çevresi büyüklüğü genetik olabilir. Kafa çevresinde büyümeye kemik, metabolik ve hormonal hastalıklar da neden olabilir. Eğer çocuk huzursuz ise, kusması başlamış ve gözleri aşağıya doğru bakıyor-sa kafa içinde su toplaması (hidrosefali) olabilir. Bu nedenle makrosefalik çocuklarda bazı testler ve ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemleri yapılabilir.

Mikrosefali (Kafa Çevresi Küçüklüğü)

Kafa çevresi normal çocuklara göre küçük bebeklerdir. Aileyi kafa küçüklüğü olabilir. Annenin gebelikte geçirdiği bir enfeksiyon (özellikle CMV virüs enfeksiyonu) ya da bazı toksik ilaçlara, maddelere ya da radyasyona maruz kalmak, bebeğin kafa çevresinin küçüklüğüne neden olabilir. Bebekteki genetik hastalıklar ya da beyinin gelişimsel sorunları, kafanın küçük kalmasına yol açabilir.

Kafa çevresi kafa kemiklerinin arasındaki boşlukların erken kapanmasından da kaynaklanabilmektedir. Beyinin gelişebileceği yeterli alan yoksa bu çocuklarda, zeka ve bazı kas iskelet dokuları etkilenebilir.

Ciddi beslenme sorunları olan çocuklarda da bu soruna rastlanabilir. Tedavi edilmediğinde kafa çevresi küçük kalabilir ve beyin hasar] görülebilir.

Bıngıldak bazı çocuklarda erkenden küçülebilir. Bu küçülme çoğunlukla normaldir ve kafa çevresi ölçümleriyle takip edilmelidir. Eğer kafa çevresi normal sınırlarda büyümeye devam ediyorsa endişelenecek bir durum yoktur.

Hidrosefali

Hidrosefali kafatası içerisindeki beyin omurilik sıvısının artması demektir. Bu sıvıdaki artış çocukların kafatası kemiklerine ve beyin hücrelerinin üzerinde baskı oluşmasına neden olur; bu yüzden tehlike yaratır. Bebekler beyin gelişimindeki sorunlar nedeniyle hidrosefaliyle birlikte doğabilirler ya da sıvı toplanması 8 aya kadar gelişebilir. Doğumdan sonra geçirilen ağır enfeksiyonlar, ağır kafa travması, hidrosefali gelişmesine neden olabilmektedir.

Hidrosefalide bıngıldak şiş ve dolgun görünümde olabilir. Aşırı tarzda kusma, huzursuzluk, bebeğin rahat uyuyamaması ve emmemesi uyarıcı olur. Ağır vakalarda bebeklerde havale geçirme, nefes tutma (apne) gibi sorunlar görülebilir.

Hidrosefalinin tedavisinde sıvının boşalmasını sağlayacak yöntemler uygulanabilir ve cerrahi bir işlem gerekli olabilir.

Hidrosefalinin bir çocuğun geleceğini nasıl etkileyeceğini bilmek kolay değildir. Neden kaynaklandığının, cerrahi işlem gerekli olup olmadığının araştırılması gerekir. Nedeni ne olursa olsun hidrosefalili çocuklar daha fazla ilgi ve daha fazla uyaranla yaşıtlarına benzer şekilde düzgün fiziksel ve beyinsel gelişim gösterebilirler.