Pnömokok mikropları gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde tedavi imkânlarının artmasına rağmen hala solunum yolları enfeksiyonlarının birinci nedeni olmaya devam etmektedir. Pnömokok enfeksiyonları özellikle çocukluk yaşlarında genellikle bir yaş altında yüz binde kırk beş oranda görülüyor. Beş yaş altında yüz binde yirmi beş gibi yüksek oranda görülmektedir.
Antibiyotiklerin keşfinden önce hastaneye yatan vakaların yüzde yetmişi kaybedildiği düşünülürse pnömokokların ne kadar önemli olduğu bir kere daha anlaşılmış olur. Çocukluk yaş grubunda üst yolunum enfeksiyonları, zatüre, orta kulak iltihabı, sinizüt, menenjit, sepsis gibi enfeksiyonların neredeyse yüzde ellisinden pnömokoklar sorumludurlar. Bu nedenle pnömomok aşılarına günümüzde oldukça fazla önem veriyoruz.
Pnömokok (zatürre) aşıları
Pnömokokların yirmi üç tane invazif dediğimiz etkili cinsi vardır. Bunların her biri ancak kendi hastalıklarına karşı bağışıklık oluşturmaktadır. Bu nedenle her birine karşı ayrı ayrı aşı olamayacağımıza göre birleştirerek yedi varantlı ve on üç varantlı dediğimiz yani on üç ve yedi tipi içeren pnömokok aşıları mevcuttur. Bir de yirmi üç varantlı, yirmi üç serotipi içeren erişkinlik pnömokok aşıları mevcuttur. Biz 0–2 yaş grubunu rutin olarak 2. ayda 4. Ayda ve 6. ayda aşılıyoruz. 12. ve 15.ci aylarda bir kez daha tekrar ediyoruz.
Pnömokok aşılarının iki tipi mevcuttur. Bunlardan bir tanesi çocukluk yaşında kullanılan bebeklerde kullanılan konjuge pnömokok aşısıdır. Bir de erişkinlerde kullanılan, 2 ve 5 yaş arasında da tavsiye ettiğimiz özellikle kronik hastalığı olanlara, vücut direnci düşük olanlara toplu yerlerde büyük zaman geçirenlere tavsiye ettiğimiz polisakkarit aşısı da mevcuttur. Bunu da 2 -5 yaş arası çocuklara önce bir doz bebek aşısı yani konjuge aşı üzerine bir doz yirmi üç varantlı erişkin tip aşı yapılmasını öneriyoruz. Aşının uygulama şekli kas içi oluyor yani kolumuzdaki deltoid kasının içerisine yapılıyor. Bütün aşılarda olduğu gibi yan etkileri olabiliyor ki çocuklarda en sık görülenler: Aşı yerinde ağrı ve kızarıklıktır Bunlar da genellikle 48 saat içerisinde kayboluyor. Erişkin tip aşı yaptığımız 2-5 yaş arası çocuklarda 3 yıl sonra veya çocuk on yaşından büyükse 5 yıl sonra bir doz daha tekrarlanmasını tavsiye ediyoruz.