İlk yıl içinde, özellikle ilk aylarda, bebeklerde ishal olaylarına sık sık rastlanır. Bu durumlarda da, soruna serin kanlılıkla ve sorumluluk duygusuyla yaklaşmak en doğrusudur.
Biraz önce de belirttik: İshal durumunda kaka yalnız sıvı değildir, aynı zamanda kaka yapma sayısı da günde 5 ile 6 kadarı bulur; bu sayının bazen 10’u bile geçtiği olur. Dışkı sıvı halde, genellikle de açık renktedir. Asitli olduğundan makat derisini kolayca tahriş edebilir. Bu olayda her şeyden önce dışkıda sümüksü madde ve kan olup olmadığına bakmak gerekir. Bunlar mide ve bağırsakta ciddi bir hastalığın belirtileri olabilir.
Bu durumda hemen hekime haber verilmelidir. İshal sırasında, bebeğin ağırlığında bir azalma olursa yani kilo yitiriyorsa. dikkatli olmak gerekir. Bebek birdenbire zayıflamışsa ve çok sürekli kilo yitiriyorsa, hastaneye yatırılması söz konusu olabilir. Bu çağda ishaller çocukların yaşamını tehlikeye sokan en önemli hastalıklardandır.
İshal (diyare) tanısında hangi tetkikler yapılır?
Dışkının görünümü son derece önemlidir. Dışkıda genelde balgam veya sümük görülebilir. Sekretuar ishallerde dışkı genellikle bol, sulu, renksiz veya beyaz renklidir. Dizanterik olanlarda dışkı azdır ve kan, mukus, püy içermektedir. Karbonhidrat emilimi ile ilgili bir bozukluk varsa dışkı köpüklü görünümdedir. Kolerada dışkı pirinç suyu rengindedir. Salmonella gastroenteritinde bezelye çorbası ve fligellozda domates çorbası görünümündedir. Bu görünümlere dikkat etmeniz ve doktorunuza iletmeniz teşhiste yararlı olabilir. Çocuğunuzu bu şikayetlerle hastaneye götürdüğünüzde genellikle doktorunuz şikayetlerini sorgular, ve gerekli gördüğü takdirde tam kan testi, biyokimya testleri ve gaita örneği ile (rota virüs, adeno virüs, gizli kan..) gibi çeşitli tetkikler uygular. Genelde ishalde kaybolan elektrolitler sodyum (Na), potasyum (K), Magnezyum (Mg) ve Klor (Cl) değerleridir. Örneğin; Gaita tetkikinde eğer Rota virüsü pozitif çıktıysa ishal büyük ihtimalle daha uzun sürebilir.
Bebeklerde ishal (diyare) tedavisi nasıldır?
İshal tedavisinde yaklaşım genelde ishalin türüne ve neden olan enfeksiyon türüne göre değişmektedir. Eğer çocuğunuzda bu belirtiler mevcutsa sizin ilgileneceğiniz konu çocuğunuzun sıvı elektrolit kaybını önlemektir. Hijyen kurallarına daha fazla önem vermeniz gerekir.
Hafif derecede sıvı kaybı olan çocuk genellikle hastaneye yatırılmaz. Evde çocuğunuza içebildiği kadar sıvı içirmelisiniz (ishali geçene kadar). Tavsiye edilen sıvılar oral rehidratasyon sıvısı (ORS), tuzlu ayran ve tuzlu çorbadır. Bunlara ek olarak su ve az şekerli çay önerilir. Muz, şeftali gibi meyveler de ishalde önerilmektedir. Az ve sık olmak üzere çocuğunuzu beslemeniz çok önemlidir.
ORS denilen şey ishalde kayıpları önlemek için hazırlanan sıvıdır.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen tarifi; bir litre temiz suda (kaynamış soğumuş olabilir) ¾ çay kaşığı tuz, 1 çay kaşığı kabartma tozu, 4 yemek kaşığı şeker,1 bardak portakal suyu karıştırılması önerilmiştir. İlk 24 saat içinde 2 litre ORS alındıktan sonra, her dışkılama için 1 bardak ORS alımı tavsiye edilmektedir. Bebeklerde kiloya göre hesaplanan dozlarda uygulanır. Çocuğunuzun yaşına göre bu miktar değişmektedir.
BU şekilde evde hazırlanabildiği gibi eczanede de çeşitli paketlerde hazır olarak satılmaktadır.
İshal tedavisinde kullanılan bir diğer takviye de probiyotik tozlar veya damlalardır. (Reflor şase, Bakso şase, damla). Bunlar az miktarda su veya meyve suyu ya da yoğurda karıştırılarak kullanılabilir. Bağırsak için yararlı olan bakteriler içermektedir. Bazı hastalarda etkili olabilmektedir.
Meyve suyu ve çok şekerli çay gibi tuz içermeyip, yüksek şeker içeren gıdalardan kaçınılmalıdır. Şeker ishalin şiddetini artırmaktadır. Eğer ishal çok şiddetlenirse doktorunuz hastaneye yatış önerebilir ve durumda damardan sıvı takviyesi yapılabilir. Tetkik sonucunuzu göre çeşitli tedaviler uygulanır.
İshal olan bebekleri nasıl beslemeliyiz?
