Neonatoloji, yenidoğan bebeklerle ilgili uzmanlık dalı demektir. Yenidoğan bebekler gerek yapıları ve gerekse hastalıkları nedeniyle çocukluk çağının ayrı bir dönemi olarak kabul edilirler. Doğum sırasında meydana gelebilecek olumsuzluklar için “yenidoğan canlandırma” eğitimi olan bir çocuk hatalıkları uzmanının doğumhane veya ameliyathanede bulunması gerekmektedir.
Son yıllarda prematüre yani erken doğan bebeklerin yaşatılabilmesi için pek çok teknik olanaklar kullanılmaya başlanmıştır. Bu bebekler haftalarca kuvözde, belki solunum cihazına bağlı vaziyette hastanede kalmaktadırlar. İşte yenidoğan uzmanı doğum veya sezaryen sırasında bebeğin doğumundan, bebek yoğun bakımında yatışı ve taburcu oluşu arasındaki sürede bebeğin sağlığı ile ilgilenen çocuk uzmanıdır.
Neonatoloji, yeni doğan bebeklerle ilgilenen çocuk hastalıkları yan dalıdır. Neonatoloji çocuk sağlığı hastalıklarında oldukça büyük bir yer kaplayan bilim dalıdır. Yeni doğan kavramı yaşamın ilk bir ayını kapsayan bir dönemdir. Bu dönemde görülen hastalıkların büyük kısmı mortalitesi yüksek olan hastalıklardır. İyileşse de ilerde hayatı önemli ölçüde etkileyebilecek hasarlar bırakabilen hastalıklardır.
Gebelikte ve doğumdan sonraki ilk bir aylık dönemde oluşan özel hastalıklara hizmet veren bilim dalı yeni doğan ya da neonatoloji olarak isimlendirilir.
Yeni doğan bölümü seviyelendirilen bir hizmettir. Seviye 1-2-3 şeklinde gider. Üçüncü basamak da A-B-C diye sınıflandırılır.
3-C diye isimlendirilen seviye en ağır hastalıkların bakıldığı, onlara özel tedaviler yapılan, ileri teknolojik desteğin verildiği ünitedir.
Yüksek teknolojiye örnek olarak yüksek frekanslı ventilasyon cihazı ile bir bebeği dakikada 800-900 kez solutabiliriz. Bu cihazın bulunması 3-c sınıfının özelliklerinden biridir.
Türkiyedeki neonatoloji merkezleri
Bu sınıftaki verilen hizmetler hem çok pahalı hem de özel eğitim gerektiriyor. Türkiye’de bu hizmeti veren merkezlerin sayısı çok azdır. Son yıllarda ülkemizde de özellikle ikinci ve üçüncü düzey yenidoğan hizmetlerinde ilerledik. En büyük sıkıntı ise yeni doğan uzmanların sayısı. Artık birçok ilde yenidoğan üniteleri kurulmaya başlandı.
Bebek ölüm hızı demek her doğan 1000 canlı bebeğin bir yıl içinde ne kadarının öldüğüdür.
Bu ülkelerin gelişmişlik derecesini belirlemede kullanılan temel parametrelerden biridir. Türkiye’deki bebek ölüm hızı son 10 yılda binde sekizler civarına geldi. Bebek ölüm hızı azaldığında karşımıza farklı bir sorun çıkıyor. Bu ölen bebeklerin yarısından fazlası yeni doğan döneminde ölen bebeklerdir. Doğuştan anomalili veya prematüre bebeklerdir. Bizim Avrupa ve Amerika’daki binde 5 olan seviyeleri yakalayabilmemiz için yapmamız gereken bu özel bakım gerektiren hastalık gruplarına eğilmek ve onlara yönelik olan eğitim ve insan gücünü yetiştirmektir.
Akraba evliliği ülkemizde hala yüksektir. Yenidoğan ölümlerinin önlenmesinde bu oranı azaltmak önemlidir. Gebelikteki rutin taramaları mutlaka yaptırmak önemlidir. Bir gebede erken doğum riski varsa bunların mutlaka yenidoğan ünitelerin bulunduğu merkezlerde doğum yapmaları öneriliyor. Sadece bu bile yenidoğan ölüm riskini yarı yarıya azaltıyor.
Neonataloji biliminin temel amacı yenidoğan bebek ölüm oranını azaltmak ve yaşayan bebeklerin de sekelsiz şekilde yaşamalarını sağlamaktır.