Çocuklarda astım belirtileri arasında en sık görülenler tekrarlayan öksürük atakları, nefes almada zorluk ve hırıltılı solunumdur. Çoğunlukla üst solunum yolu enfeksiyonlarından dolayı alerjik ataklar gelişmektedir. Ataklar genellikle tekrarlayıcı olmasından dolayı bronş açıcı ilaçlar kullanılır. Ayrıca kimyasal kokular, rutubet, sigara dumanı, ev tozu akarları hastalığı tetiklemeye neden olabilir.
Çocuklarda Astım Nedeni
Çocukluk döneminde yaşanan astımın %80-90 civarı alerjik nedene bağlı olduğu bilinir. Çocukluk dönemi astımı genetik bir hastalıktır. Çocukluk çağı astımı ayrıca alerjik bronşit olarak isimlendirilir. Küf mantarları, ev tozu akarları, köpek kedi döküntüleri gibi etkenler bronşlarda alerjik tepkimeye sebep olur. Gelişen alerjik tepkime bronşlarda hassasiyet oluşturur. Bu nedenle bronşlarda daralma görülür.
Ev içerisindeki alerjenler; ev tozu akarları, deri döküntüleri, hamam böceği dışkıları, köpek kedi tüyleri, küf ve rutubet.
Ev dışarısındaki alerjenler; Çimen, ağaç, ot, küf, (arpa, mısır, yulaf, çavdar) polenleri
Astımı Tetikleyen Durumlar
• Duygu sendromları / Stres
• İlaç kullanımları
• Soğuk Algınlığı ve Enfeksiyonlar
• Polenler
• Besinlere katılan katkı maddeleri
• Ani ısı değişimleri
• Ev tozu akarları
• Koruyucu ve Küf maddeler
• Sigara dumanı
Çocuklarda Astım Tanısı
Çocukluk çağı astım tanısı koymak için hastanın öyküsü önemlidir. Nefes darlığı, hırıltı ve öksürük belirtileri var ise ve gece bu belirtiler şiddetleniyorsa astım düşünülmelidir. Sabaha karşı şiddetlenen belirtilere karşı bronş genişletici ilaçlar tepki veriyor ise astım tanımlanmalıdır.
Çocuklarda Alerji Teşhisi
Astıma neden olan alerjiyi tespit etmek için ve alerjinin neden olduğu maddenin saptanması için alerji deri testi uygulanır. Kolun ön yüzüne delme uygulaması ile uygulanan deri testi kabarıklık ve kızarıklık durumuna göre değerlendirme yapılarak hastanın hangi maddeye etken alerji olduğu belirlenir. Alerji deri testi uygun olmadığı hastalar; alerjik egzemaya sahip kişiler, 3 yaşın altındaki çocuklar ve “anti-histaminik” içeriğine sahip ilaç kullanan hastalarda kan testi “spesifik immünoglobulin E” uygulanabilir.
Çocuklarda Astım Tedavisi
Alerjik bronşite sahip olan hastalarda ilk tedavi yöntemi alerjiye neden olan maddeden uzak durmasını sağlamaktır. Doktor tarafından verilen öneriler ve alınacak çevre önlemleri hastalığının belirtilerini ve bronşlardaki duyarlılığı azaltabilir. Önlemlerin yeterli olmadığı durumlarda ilaç tedavisi uygulanır. Genelde bu tarz ilaçlar havayolu ile akciğerlere ulaşarak bronşları gevşetmeye yönelik ilaçlardır. Aynı zamanda bu tür ilaçlar rahatlatıcı özelliğine sahip olup bronş duyarlılığını azaltarak kontrol altında tutan ilaçlardır.
Rahatlatıcı ilaçlar “terbutalin” veya “salbutamol” içeriğine sahip bronş gevşetici ilaçlardır. Hastalığının şiddetlendiği durumlarda kullanılır.
Kontrol edici ilaçlar atakları önlemede kullanılır. Kortizon içeriğine sahip ilaçlardır. Alerjinin bronşlarda neden olduğu hasarı en aza indirmek için uygulanan tek seçenektir. Kortizonlu ilaçlar doktor kontrolü altında ve uygun dozda kullanılmalıdır. Fazla doz kullanımında kortizonun sebep olduğu yan etkileri görülebilir. Bu tarz ilaçlar “İnhaler” sprey olarak isimlendirilir. İnhaler ilaçlar aracı tüp ile kullanılmalıdır. İnhaler spreyler doğru şekilde kullanılmalı ve alerji uzmanı tarafından kontrol altında tutulmalıdır.
Çocuklarda Alerji Aşıları
Alerji aşıları tıp dilinde “Alerjen Spesifik İmmünoterapi” olarak isimlendirilir. Çocuklarda ilaç tedavisi ile beraber alerjinin çözümü için aşı tedavisi uygulanabilir. Bu aşılar “Dil altı damla aşı” ve “İğne aşı” olmak üzere iki şekilde uygulanmaktadır. Günümüzdeki gelişmeler nedeniyle Dil altı damla aşıları tercih sebebidir. Aşı tedavisi uygulanacak çocuğun kararı mutlaka çocuk alerji uzmanı tarafından uygun olup olmadığı değerlendirilmelidir.