Çocuk Psikolojisi

Çocuklara ödül ve ceza

Dil gibi, davranışların öğrenilmesi de düzenli bir çevrenin varlığını gerektirir. Bu çevrede yetişen çocuk neyin doğ­ru, neyin yanlış olduğunu öğrenir. Ço­cuğun bir şeye ya da bir kimseye gö­re yerini saptamaya, yani belli çıkış noktalarına gereksinimi vardır; bu da çocuğun kendi başarılarını ölçüp yar­gılayacağı bazı değerlerin varlığını ge­rektirmektedir. Bugün pek çok anne-baba çocuk üzerinde nasıl bir otorite uygulayacaklarını bilemiyorlar.

Onu hep aynı saatte yatağa göndermek doğru mu; ya da uykusu gelince buna kendisinin karar vermesi mi, daha iyi?
Bir karamela daha vermediğiniz için ağladığı zaman ona istediğini verip susturmak mı doğru, yoksa, bırakalım ağlasın mı?
Çoğu kez çocuğun istedikleri onun gereksinmeleriyle ilgili değildir, da­hası bazen istekleriyle gereksinim­leri çatışma halinde olurlar. Anne-babaya düşen görev, gelişmesinin bu aşamasındaki yeni durumları benimse­mesine yardımcı olmaktır. Çocuğun, annesi-babası tarafından çizilmiş sınır­ların dışında “serbest” olduğunu san­mak yanlıştır. Oysa durum bunun ter­sidir: Çocuğun sizin kendi denetiminizden çıkması demek, bu denetimin baş­kaları tarafından yapılması demektir ki, sizin kılavuzluğunuzdan yoksun kalan çocuk, dengeyi bulamadığından boca­layacak ve kendisine başka modeller aramaya yönelecektir. Gerçek disiplin, çocukta otokontrol (kendi kendini de­netleme) dediğimiz şeyin yer etmesi­dir. Böylece ona yaptıklarının doğru ya da yanlış olduğunu söyleyecek hiç kimse bulunmadığı zaman da doğru davranış içine girer.
Disiplin denildiği zaman genelde, çocuğun keyfince hareket etmesinin engellenmesi akla gelir. Disiplinin asıl amacı, çocuğu, istediğini anlata­bilecek duruma getirmek, sorumluluk duygusu ve kendi kendisine saygı duy­mak gibi her eğitimin temelindeki şey­leri ona aşılamaktır. Çocuğa ne yap­ması ya da ne yapmaması gerektiğini anlatmak, otokontrolü sağlamanın bir yoludur. Öğrettiğimiz şey çocuk tara­fından benimsenir ve özümsenirse, bir değer taşır Otokontrolü öğretmek ve öğrenmek için zaman gerekir. Çocuk, yavaş yavaş sizin tarafınızdan uygula­nan dış denetimden, kendi kendine uy­guladığı iç denetime geçmelidir. He­nüz pek küçükken her şeyi onun için siz yapmaktaydınız; büyüyüp geliştik­çe üzerindeki denetiminizi azaltarak onun bağımsız, serbest olma isteğini gerçekleştirmesine zemin hazırlayınız. Bir disiplin uygulamak bu aşamada söz konusu olur. Ondan beklenenin ne olduğu, hangi davranışlarının kabul edilebileceği, hangilerinin kabul edile­meyeceği kendisine anlatılmalıdır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.