Çocuklara sınır koymak, onları disipline etmektir. Çocukların bazı sınırların olduğunu öğrenmesi, daha sonraki sosyal hayatında bazı kurallara daha kolay uyum sağlaması için yararlıdır. Sınır koymak, cezalandırma anlamına gelmemeli, bunun yanı sıra çocuk eğitiminin temel bir parçası olduğu da unutulmamalıdır. Zamanında yeteri kadar sınır konamayan ve disiplinli yetişemeyen çocuklar, ergenlik dönemlerinde çok farklı sosyal iletişim ve eğitim sorunları yaşayabilmektedirler.
Çocuklara sınır koymak sadece sosyal kuralları, bazı doğru ve yanlışları öğretmez, aynı zamanda çocuğun kendi kendini kontrol etmesini sağlar. Sınır koymaya 1 yaş dolaylarında başlanmalıdır. Genellikle çocukların “hayır” kelimesini anlamaya başladığı dönem tercih edilmelidir. Çocuklar “hayır” kelimesini anlar ancak uygulamaya biraz daha geç dönemde başlarlar.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ne fazla sert, ne de fazla yumuşak olun. Tutarlı olmanız çok önemlidir. Çocuk eğitiminde aşırı uçlarda bulunmamak gerekir. Ne çok verici, aşırı anlayışlı ve aşırı koruyucu; ne de aşırı sert ve sürekli eğitici rolde olunmalıdır. Bugün kabul etmediğiniz bir duruma yarın izin verirseniz, kendi kendinizi sorgulanır duruma getirmeye ve ipleri kaçırmaya başlıyorsunuz demektir.
Yapamayacağınız ya da tutamayacağınız bir sözü vermemelisiniz. Çocuklar yerine getirilmemiş bir sözü unutmazlar. Bu, anne ve babalarına olan güvenlerini sarsar. Tutarsız söz ve davranışlar çocuğunuza sınır koymanızı zorlaştırır. Doğru ve yanlış’ öğretmede büyük zorluk başlar, çünkü ilk yanlış’ siz yapıyorsunuzdur.
Çocuklara sınır koyarken eğitici olmayı unutmayın. Çocuk için kabul edilebilir ve uygulanabilir limitler olmasına özen göstermelisiniz. Örnek olarak aile bireylerinin geç saatlere kadar televizyon izlediği bir evde, televizyonu çocuklar için sınırlamak mantıklı bir yaklaşım değildir.
Unutulmaması Gerekenler
Her çocuk hata yapar. Bazı şeyler yapılan hatalar sayesinde öğrenilir. Burada en önemlisi çocuklar neyin güvenli olup olmadığını anlayana ve öğrenene kadar, çevre ve kendi güvenliğinden ailelerinin sorumlu olmasıdır. Bu nedenle güvenlik önlemlerine çok dikkat edilmeli ve küçük yaşlardan başlayarak sık sık güvenlikle ilgili bilgiler verilmeli, oyun aracılığıyla tehlikeden uzak tutulmalıdır. Çocuğunuzdan her şeyi ilk seferinde öğrenmesini beklemeyin, çok sık ve düzenli aralıklarla tekrar edin. Öğrenmedi diye çocuğa gereksiz yere kızmayın.
“Hayır” kelimesini çok fazla kullanmak da doğru değildir. Ufak tefek konuları görmezden gelebilirsiniz. Asıl amaç eğitim olduğundan çocuklara sınır koyarken zaman zaman kendiniz içinde molalar vermek iyi olur. Çocuğa her seferinde “hayır” demek yerine doğrusunu gösterin. Olması gerekeni ve olmaması gerekeni, davranışının sonuçlarını anlatın.
Çocuk yanlış bir şey yaptığında onu sevmediğinizi ya da sevmeyeceğinizi söylemeyin. Hatalı durumlarda ona hatasını anlatmak, onu ne kadar sevdiğinizi göstermek ve hatta ödüllendirmek işe yarayabilir. Çocuklarınıza lütfen, teşekkür ederim, özür dilerim gibi sosyal keli-meleri öğretin ve sık sık kullandırın. İyi yaptığı davranışları her zaman desteklenen ve alkışlanan çocuklar, sınır koymada daha uyumlu olurlar.
Belli dönemlerde motor becerilerde uyumsuzluk nedeniyle sakarlaşma olabilmektedir. Özellikle hızlı kemik boyu uzama dönemlerinde, çocukların koordinasyonları etkilenebilmektedir. Bu dönemlerde oluşan kazalarda ve yanlışlıklarda daha sabırlı olunmalıdır.
Çocuklar her zaman sınırları zorlamak isterler. Çevrelerini sürekli olarak keşfetme çabası içindeki çocuklar, sınırların geçilip geçilemeyeceğini ve sizin sabrınızın sınırlarının ne olduğunu anlamak için bıkmadan usanmadan denemeler yapacaklardır.