Yenidoğan Refleksleri

İnsanların istekleri dışında oluşum göstermekte olan hareketlerine refleks denir. Yani insanın isteği dışında yaptığı hareketlerin tümünün refleks olarak isimlendirildiğini söyleyebiliriz. Bebekler ilk doğumundan itibaren doğum doktorları tarafından ilk refleksleri kontrol edilerek bebeğin ne derece sağlıklı olduğunun araştırması yapılmaktadır. Doğumdan hemen sonra çok önemli olduğu için kontrol edilen refleksler daha sonradan refleks değil bilinçli olarak yapılan hareketler içine girmektedir.

Yeni doğan bebeğin hareketleri hem kısıtlı, hem de yasına özgüdür. Refleksleri “ilkel” ya da “arkaik” olarak adlandırılır: Refleksler, değişik uyarılara verilen otomatik yanıtlardır. Reflekslerle istemli hareketler (yani isteyerek yapılan hareketler) arasındaki fark şudur:  İstemli hareketler beyin tarafından yönlendirilir; hareket merkezleri beyin kabuğundadır. Refleksler ise omurilik yayı yolu ile ortaya çıkarlar. Beyin tarafından yönlendirilmezler, ancak beyinle dolaylı ilişkileri vardır. Bu reflekslerin birçoğu beslenmeye ilişkin bir amaca bağlıdırlar (emme, meme arama, vb.) Bir bölümü de korunma güdüsüne bağlıdır (bacakları doğrultma, Moro refleksi).

İlginç bir şey söyleyelim: Bebek, doğduktan hemen sonra, bazı  yeteneklere sahip olur. Yüzükoyun bıraktığınızda yerde sürünebilir, başını birkaç saniye dik tutabilir; acıktığında elini ağzına sokarak kendini avutabilir; görsel ve işitsel uyarılara dikkat edebilir;  gözlerini, hatta kimi zaman başını çevirerek bakışı ile bir şeyi izleyebilir.

Dölüt gebeliğin yirmi sekizinci haftasından başlayarak deri üzerinde uyarıları birbirinden ayırt edebilir: Değişik uyarılara değişik yanıtlar verir.

Doğumdan sonraki bütün refleksler, yaşamın ilk aylarından sonra yok olurlar ve giderek düzenli, belli amaçlara yönelik bir hareketlilik gelişir.

Yenidoğan refleksleri nelerdir?

• Aksırma ve öksürme refleksi
• Tonik ense refleksi
• Sıçrama veya moro refleksi
• Ayak tabanı refleksi (babinski refleksi)
• Emme refleksi
• Yakalama refleksi
• Yürüme refleksi

Aksırma-Öksürme Refleks

Yenidoğanlarda nefes yollarındaki hava yolu açıklığını sağlamak amacıyla ortaya çıkan reflekstir. Öksürme ile alt solunum yolları temizlenirken bebek aksırma ile üst solunum yollarını temizler. Bu refleks kaybolan refleksler arasında değil tüm hayat boyu doğuştan itibaren insanlarda doğal olarak gelişmiş bir reflekstir.

Tonik Ense Refleksi

Bebek sırt üstü yatırıldığı zaman kafasını bir tarafa yatırır. Kafasını yatırdığı taraftan döndüğü taraftaki kol ve bacaklarını ileri doğru uzatarak savunma pozisyonu tarzında bir şekil alır. Bu refleks bebeklerde genel olarak 7 ay içerisinde geçer.

Sıçrama veya Moro Refleksi

Bu refleksi kısaca ses refleksi olarak kabul edebiliriz. Moro refleksi bebeğin bacaklarını, parmaklarını ve kollarını sese vermiş olduğu tepki ile aniden germesine denmektedir. Çok yüksek sesten kafasını geriye atarak ve göğsüne doğru kollarını çekerek refleks verir. Çoğu bebek bu esnada yumruklarını sıkar. Bu refleks genel olarak bebeklerden 6 aylık olduklarında geçer.

Babinski Refleksi

Bebekler ilk doğduklarından itibaren ayak tabanlarına topuktan parmaklarına kadar el ile çizilen çizgiyle ayak tabanını içeriye doğru kıvırarak refleks verirler.

Emme Refleksi

Bebekler doğar doğmaz hepsinde ilk olarak emme refleksi oluşmaktadır. Bebeğin yanağına dokunur dokunmaz bebek emme refleksiyle dokunulmuş olan yanağının tarafına doğru döner bu refleks bebek ortalama 4 aylık kadarken geçer.

Yakalama Refleksi

Genellikle bebeğin avuç kısmına dokunulduğunda veya bir cisim dokunduğunda onu yakalamaya çalışır. Bebek bu yakalama refleksi ile tüm bedeninin ağırlığını kaldırabilecek kadar hareket edebilir. Bu refleks bebeklerde 5 aylık olduğunda geçer.