Çocukların Korkuları

Her çocuğun bazı korkuları vardır. Her yaşta görülebilen bu korkular sağlıklı bir gelişim sürecinin parçasıdır. Hayvan korkusu, hayali insandan korku, yaratık diye adlandırdıkları şeylerden ya da karanlıktan korku gibi; gerçek ya da gerçeküstü pek çok varlık onları korkutabilir. İster hayali olsun isterse gerçek, çocukların her türlü korkusunu bir gerçeklik olarak kabul etmek gerekir.

Erken yaşta televizyon izlenmesine izin verilen çocuklarda, korku ataklarına daha sık rastlanılmaktadır.

2-4 yaşlarındaki çocukların uyku zamanı korkusu, yalnız kalma korkusu, yüksek ses korkusu gibi korkuları olabilir. Bu yaşlardaki çocuklarda yanlış tuvalet eğitimi de tuvalet korkusu gelişmesine, kaka tutma ve kabızlık gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Ebeveynlerinden ayrı kalma korkusu başlayabilir. Bu korkuların bir kısmında asıl neden soyut düşünme becerilerinin yeni gelişmeye başladığı dönemde somut ve soyut algının birbirine karışmasıyla ilgilidir. Çocuk soyut varlık ya da kavramların somut varlıklar olabileceğini düşünüp korku yaşayabilmektedir.

Okul öncesi dönemde de karanlık ve hayali yaratıklardan korkma devam edebilir. Bu yaştaki çocuklarda anne babalarını ya da yakınlarını kaybetme korkusu, ebeveynlerinden ayrı kalma korkusu ölüm korkusu gibi görülebilmektedir.

Korkular okul çağında da devam edebilir. Okul korkusu baş gösterebilir, çocukluk çağındaki korkular süreğenleşebilir ya da yenileri eklenebilir. Eleştirilmekten korkma, toplumdan soyutlanma, yeni bir ortama girme, yalnız kalma, zarar görme gibi farklı korkular geliştirilebilirler.

Ne Yapılmalı

Çocukların korkularını göz ardı etmemeliyiz ve bunlarla yüzleşmelerine yardım etmeliyiz. Fazla koruyucu olmak yerine, çözüm yöntemleri geliştirmeliyiz. Ona destek olmalı, onu anladığımızı göstermeli ve beraber çıkış yolu aramaya yönelmeliyiz. Bu korkulara aşırı tepkili yaklaşmak da önerilmez. Aşırı tepki çocukların korkularının artmasına neden olabilir. Bu korkular konusunda çocuklarımızı aydınlatmalı, korkularını önemsememeleri konusunda yönlendirmeli ya da bu korkuları eğlenceli bir duruma dönüştürmeleri için onlara yardımcı olmalıyız. Bu konuda çocuk doktorunuz yol gösterici olacaktır.

Doktor korkusu, doktor muayenesinde kullanılan malzemelerin oyuncağını alarak, çocukların doktor rolünde oyunlar oynamasıyla çözülebilir. Bebeklerini, anne babalarını, büyükanne ve büyükbabalarını muayene eden çocuk, doktora ve muayene işlemine de ısınacaktır. Köpeklerden korkan bir çocuğu hemen hayvanat bahçesine götürmek iyi bir çözüm olmayabilir. İşe köpekleri tanıtan resimli kitaplardan başlamak ve hareketli köpek oyuncakları alarak alıştırma yapmak uygun bir yaklaşım olur. Bir süre sonra aynı yaşta bir arkadaşının köpekle oynamasını uzaktan seyrettirmek korkusunu aşmasında ona bir adım daha attırır.

Gece uyumakta ve yatağa gitmekte direnen çocuklar karanlıktan, hayaletlerden, yaratıklardan ya da hırsızdan korkuyor olabilir. Çocuk yatağının yanına konulan bir fener işe yarayabilir. Ayı, aslan gibi oyuncaklar, gece boyunca yalnız olmadığı hissi uyandırabilir. Korktuğu anda söyleyeceği bir sözcük uydurulup o an korkusunun geçeceğine ikna edilebilir.

Çocukluk korkularının çoğu anne ve babaların doğru yaklaşımıyla aşılabilir. Çocuğu anlamak, korkularını küçümsememek ve onlarla dalga geçmemek gerekir. Çocuklar büyüdükçe yeni korkular geliştirebilir. Eğer bu korkular güncel hayatta zorluk yaratıyorsa, örneğin küçük düşme korkusu sosyal olarak çekingen ve mutsuz olmasına yol açıyorsa, uzman yardımı almak yararlı olacaktır.