Çocuklarda güven ve sorumluluk duygusu kazandırma

Çocukta güven duygusunun öğrenilmesi, doğduğu ilk andan itibaren, onun sevgi ve ilgi başta olmak üzere tüm temel ihtiyaçlarının annesi tarafından karşılanmasıyla doğrudan ilişkilidir. İhtiyaçları doğru bir şekilde karşılanan çocuk, yeni görev ve sorumluluklar almak için kendisini hazır hisseder; böylece güven duygusunun temeli atılmış olur.

Erken çocukluk döneminde gelişen bu duygunun güçlenmesi için çocuğun döküp saçacağını bile bile ona kendi başına yemek yeme fırsatı tanımak, döktüğü oyuncaklarını toplamasını beklemek, kendi odasını ve yatağını kabullenmesini sağlamak, sorumluluk almasına izin vermek önemlidir. Çocuğun kendisini değerli olarak görmesi, öncelikle yakın çevresinden kabul görmesine bağlıdır. Bu nedenle çocuğa birçok şeyi deneme fırsatı verilmelidir. Çocuk başarılarından dolayı hak ettiği olumlu geri bildirimleri aldığında yeni başarılar için kendisini motive eder.

Güven ve sorumluluk duyguları, özgür ve demokratik aile ortamlarında kazanılır. Bu da erken çocukluk yıllarından itibaren çocukların ihtiyaçlarını karşılamakla, onların kişiliklerine saygı duymakla, uygulanan kuralların nedenlerini açıklamakla, onları desteklemekle ve onlara sevgiyle yaklaşmakla mümkündür. Kişiliğine saygı gösterildiğini gören ve kendisini özgürce ifade eden çocuk, “Ben değerliyim.” diye düşünür ve bu da güven ve sorumluluk duygusunun gelişimini güçlendirir.

Çocuktaki güven ve sorumluluk duygusunun gelişmesinde hem ailenin hem de okulun sorumlulukları bulunmaktadır. Okulda uygulanan eğitim programları, bu duyguların gelişimini desteklemeye yönelik pek çok çalışmayı içermektedir. Eğitim programlarının istenen başarıya ulaşabilmesi için anne-babaların, çocuklarıyla ilişkilerinde aşağıdaki konulara dikkat etmesi gerekmektedir:

• Çocuğunuzu sevdiğinizi, onun sizin için önemli olduğunu belirtin.
• Çocuğunuzun size yardım etmek veya kendi başına iş yapmak için gösterdiği ilk çabaları gözden kaçırmayın
• Daha iyi yaptığı işleri övün, çocuk övgü ile bu davranışlarını geliştirir.
• Hataları fazla büyütmeyin, ancak görmezlikten de gelmeyin; prensiplerinize bağlı kalmakla beraber daima şefkatli olun.
• Çocukların daima anne-baba ve öğretmenlerin davranışlarını taklit edip bu davranışları benimsedikleri unutmayın.
• Çocuğunuzun öğretmeni ile sık sık görüşün. Anne, baba ve öğretmen birbirlerini desteklemelidirler. Çocuk ancak bu şekilde ev ve okulda kendisinden beklenen davranışlara uygun davranabilir.

Çocuk Psikolojisi – Çocuk Psikoloğu